Ngày 16/4, giờ địa phương, Hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Nhật ra tuyên bố chung với chủ đề cùng đối phó Trung Quốc. Các vấn đề liên quan đến chủ quyền và lợi ích cốt lõi của Trung Quốc gồm biển Hoa Đông, Nam Hải, Đài Loan, Hồng Công, Tân Cương v.v. đều được đề cập trong bản tuyên bố, khiến mọi người cảm thấy Nhật Bản đúng là kẻ tay sai và quân cờ của Mỹ. Về việc này, tờ “Nihon Keizai Shimbun”, Nhật Bản cảm khái viết rằng, hiện trạng của Nhật Bản là “có giá trị lợi dụng”, nói thẳng, thực ra là “có thể tùy tiện lợi dụng”.

Điều đáng chú ý là, trên cơ sở hội đàm lần trước, Tuyên bố chung Mỹ – Nhật lần đầu tiên đề cập đến vấn đề Đài Loan, đây là một động thái quan trọng. Điều này nói lên Nhật Bản ngang nhiên đi vào vùng cấm trong quan hệ Trung – Nhật, cất một bước đi cực kỳ nguy hiểm. Xém xét đến lịch sử xâm lược Trung Quốc và lịch sử thực dân của Nhật Bản ở Đài Loan Trung Quốc, không cần nghi ngờ nữa, bước đi này sẽ gây ảnh hưởng tồi tệ cho quan hệ Trung – Nhật trong thời gian tới.

Một số chính khách Nhật Bản phải nhận rõ, vấn đề Đài Loan liên quan đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc, nếu Nhật Bản cùng một giuộc với Mỹ thử thách Trung Quốc trên vấn đề này, tất sẽ bị đáp trả mạnh mẽ.

Lịch sử đã chứng minh từ lâu, một quốc gia không thực sự rút bài học sẽ không có tiền đồ phát triển. Các chính khách Nhật Bản đâm bị thóc chọc bị gạo, sống nhờ người khác này rốt cuộc sẽ phải nếm trải trái đắng mà mình đã gieo.